Мәдениет және спорт министрлігі Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша "Ашық НҚА" порталында "Наурыз мейрамын мерекелеу тұжырымдамасын бекіту туралы" Үкімет қаулысының жобасын әзірлеп, орналастырды. Жобада Наурыз мейрамын тойлауға байланысты іс-шараларды 10 күн, 14-23 наурыз аралығында өткізу жоспарланып отыр. Тұжырымдаманы іске асыру тетіктері мынадай болады:

14 наурыз - "Көрісу күні"

15 Наурыз –"Жайлау күні"

16 наурыз – "Шежіре күні"

17 наурыз "Тарихқа тағзым күні"

18 наурыз –"Игілік істер күні"

19 наурыз - "Шымырлық пен шеберлік күні"

20 наурыз –"Зияткерлік күні"

21 Наурыз - "Ұлттық тағамдар күні"

22 наурыз - " Ұлыстың ұлы күні"

23 наурыз - "Жоралғы күні".

Тұжырымдамада мерекенің міндеттері де келтірілген: жалпы қазақстандық рухани құндылықтарды, халықтың бірлігі мен келісімін нығайтуға бағытталған қазақ халқының салт-дәстүрлерін жаңғырту; ата-аналарға қамқорлық көрсету, жақын және туыстарымен қарым-қатынас дәстүрін дәріптеу арқылы отбасы институтын нығайту; азаматтық бейбітшілікті сақтау, әлеуметтік әріптестік пен қайырымдылық мәдениетін дамыту; этносаралық қатынастар мәдениетін дамыту, қоғамдағы достық пен сенімді нығайту; Қазақстан табиғатының бірегейлігін және табиғатқа ұқыпты қарау қажеттілігін сезіну, экологиялық мәдениетті және елді мекендердің аумақтарын абаттандыру жөніндегі қоғамдық бастамаларды дамыту.

14 наурызда қазақтар жаңа жылдың басы деп есептелді. Сондықтан 14 наурыз амалдың үшінші айының, яғни көктемнің басы болып саналады. Наурыз мерекесінің маңызды рәсімдерінің бірі-сәлемдесу және кешірім жасау. Амал-көрісу мерекесінің міндетті атрибуты, яғни қол алысу. Мерекеге үлкендердің туыстары " Жасыңа жас қосылсың!». Ақсақалдар бата беріп, " Жасың ұзақ болсын!". Дәстүр бойынша адамдар қол ұстасып, содан кейін үш рет құшақтасады. Әйелдерде бір-біріне кезекпен, алдымен оң, содан кейін сол иықпен тигізу әдетке айналады. Осылайша, көрісу-наурыздың жаршысы.

Мереке қарсаңында 22 наурызға қараған түні қазақтар Қыдыр атаның мифтік рухын күтеді. Қыздар "ұйқыашар" асын әзірлейді. Мерекелік ойын-сауықтар түрлі ойындар, Ат жарысы, "Алтыбақан"әткеншегі болды. Ежелгі мерекенің басты салттық тағамы-наурыз көже, оған 7 міндетті элемент кіреді: су, ет, тұз, май, ұн, тары (күріш, бидай, жүгері) және сүт. Олардың тағамдағы құрамы бақыт, сәттілік, даналық, денсаулық, байлық, тез өсу, аспанның қамқорлығын білдіреді. Көктемде адамдар физикалық және рухани жаңаруға асығады-қарыздардан, ескі қажетсіз заттардан босатылады, киім, баспана, арықтар, құдықтар жөндейді, жақындарынан өткен күнәлары үшін кешірім сұрайды, көршілерімен татуласады, қонақтарды шақырады, туыстарын сыйлайды.

Бүгінгі ежелгі Наурыз мейрамы қазіргі заманға сай өзгеріп, қоғамдағы достық пен келісімді нығайтуда үлкен рөль атқара бастады. Қазіргі Наурыз - "заман байланысының", Қазақстан тарихы мен қазіргі заманның маңызды буыны.

ИнЕУ баспасөз қызметі
(ИнЕУ Ғылыми кітапханасының библиографы М. Е. Амренованың ақпараты бойынша)